جویباره نگینی پنهان در تاریخ کهن اصفهان
تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۲۷۷۹۸
محله جویباره اصفهان دارای بناهای باشکوه و چشم‌نواز تاریخی است که با قدم زدن در این محله با تضادهای جذابی برخورد می کنید در گوشه ای مسجد و در گوشه ای دیگر کنیسه یهودیان و در جایی مدرسه و بازار می بینید که نشان از زندگی مسالمت آمیز همگان دارد.
خبرگزاری شبستان_ زهره سادات طالقانی/ محله جویباره اصفهان موزه خیابانی زیبا و دیدنی از مساجد، کنیسه‌ها، مقبره ها و مناره ها است که محورهای دسترسی مرکز شهر سلجوقی به دروازه اصفهان قدیم بوده و از لحاظ قدمت از قدیمی‌ترین محورهای موجود است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محله جویباره دارای بناهای باشکوه و چشم‌نواز تاریخی است که امروزه آن را به یکی برترین مقاصد گردشگری داخل شهری تبدیل کرده است، با قدم زدن در این محله با تضادهای جذابی برخورد می کنید، به طور مثال در گوشه ای مسجد می بینید و در گوشه ای دیگر کنیسه یهودیان و در جایی مدرسه و بازار! که نشان از زندگی مسالمت آمیز کلیه ادیان و مشاغل و تجارت در کنار یکدیگر دارد.
محله جوباره محله اصلی یهودیان اصفهان است، در دوره های گذشته محله ای یهودی نشین بود اما امروزه اکثر یهودیان این محله مهاجرت کرده اند و در زمان پهلوی نیز با کشیدن خیابانی در میان جویباره، این محله به دو بخش تقسیم شد.
جمعی از خبرنگاران اصفهانی در تور گردشگری نیم روزه که به همت اداره گردشگری شهرداری اصفهان انجام شد با گوشه هایی از تاریخ محله جوباره آشنا شدند.
راهنمای گردشگری می گوید: اگر در خرداد دهه ۷۰ چنین تور بازدیدی انجام می شد ۵۰ خانه تاریخی برای بازدید وجود داشت ولی متاسفانه در حال حاضر فقط ۱۰ خانه تاریخی در منطقه جوباره مثل خانه های مرتضی عاصمی، رسول بقایی، علامه فانی، خواجه کلیمی ، اکبر موسیار باقی مانده که برخی از آنها فقط ثبت ملی شده و برخی مانند خانه معلمی که بسیار زیبا و تاریخی است ثبت ملی نشده و تخریب و نابودی آن را تهدید می کند متاسفانه برای داشته های تاریخی خود ارزش قائل نیستیم و برای تعریض خیابان، ساخت پارکینگ و پاساژ و تخریب می شود.
از نظر تراکم مساجد در منطقه جوباره، در هیچ محله دیگری از اصفهان دیده نمی شود و مساجد تاریخی این محله با جذابیت و زیبایی های فراوان می درخشند.
مسجد پنجشنبه دین(دین به معنای روز) یکی از مساجد دوره صفوی در محله جوباره است که دارای شبستان منحصر به فردی در بین مساجد شهر اصفهان می باشد.
شبستان این مسجد از چهار صفه با طاق و تویزه تشکیل شده و گنبد مسجد روی طاق چهار صفه قرار گرفته است. بر اساس کتیبه موجود، این بنای تاریخی در سال 1064هجری قمری توسط شخصی به نام آقاعلی سابونی پسر آقا عبدل ساخته شده است. گفتنی است مرحوم آیت اله زند کرمانی مدتی پیش نماز این مسجد بوده است.
مسجد کریم ساقی طبق منابع شفاهی قبلا مشروب فروشی بوده و بعد به مسجد تبدیل شده و بیتی در این خصوص نیز سروده شده است:
ببین کرامت میخانه مرا ای شیخ
که چون خراب شود خانه خدا شود
از جمله دیگر آثار این محله می‌توان به مناره‌های دارالضیافه اشاره کرد. قدمت این مناره‌ها به قرن هشتم هجری قمری بازمی‌گردد و در مرکز شهر اصفهان همچنان باپرجا هستند و در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانید از مناره‌های دارالضیافه دیدن کنید و بازدید از آن رایگان است.
خانه علامه فانی یکی از بناهای تارخی زیبا است که حوض آبی داخل شاه نشین ایـن وجود دارد که از قسمت زیرین به حوض وسط حیاط متصل است.
کنیسه های سنگ بست، ناسی، بزرگ، ملا ربی، کنجی، موسی خیا، سعیدیان، ملا نیسان، شموئیل گلی، حاج الیاهو، ملا یعقوب، شموئل حناساب، خورشیدی، شکرالله و حزقیا، پانزده کنیسه حال حاضر این محله هستند.
کنیسه خورشید یا خاک شوری ها تنها کنیسه ی جویباره است که میغوه (حمامی خاص است که در یهودیت برای غسل کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد) دارد.
محراب کنیسه ها از لحاظ جغرافیایی به طرف غرب اورشلیم بوده و عناصر تزئینی کنیسه ها معمولا شامل ده فرمان حضرت موسی، شمعدان هفت شاخته و ستاره شش پر حضرت داوود است.
سازه چوبی به نام میشکان (جایگاه قرارگیری پیش نماز) معموال مزین به هنر منبت کاری می باشد. یکی از ویژگی های معماری کنیسه ها، داشتن پنجره های نورگیر روی سقف یا گنبد کنیسه می باشد.
مقبره ها و بقاع محله جویباره شامل مقبره های کمال الدین اسماعیل شاعر اصفهانی، زورخانه مولا، بابا تون تاب، سارونقی، بابا باب الله ، کمال الدین اسماعیل شاعر، پیر پینه دوز می باشد.
بابا تون تاب عارفی بوده که اطاقی بر سر قبر او بوده که در محوطه شهرداری در خیابان کمال قرار گرفت و خراب شد. مزار او را مرمت کرده و سنگ لوحی نصب نمودند و به بابا توتا نیز معروف است.
کاشی های ارزشمند مقبره پیر پینه دوز نیز به انباری در چهل‌ستون منتقل شده و در شرایط نامطلوب نگهداری می شود.
اولین مدرسه تاریخی آلیانس فرانسوی در محله جویباره تاسیس شده است که اکنون فقط قسمتی از آن بصورت مخروبه باقی مانده است.
پایان پیام/126
منبع: شبستان
کلیدواژه: محله جویباره گوشه ای مناره ها کنیسه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۲۷۷۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گذر از میانه تاریخ با سفر به روستای انجدان اراک
اَنجدان از روستاهای قدیم اراک، مرکز تجدید حیات فرهنگی و تبلیغی و جایگاه امامان اسماعیلی نزاری پس از سقوط الموت بوده است و امروزه از مقاصد و جاذبه‌های گردشگری استان مرکزی محسوب می‌شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از مرکزی، در قسمت مرکزی اراک در دهستان مشک‌آباد روستای دیدنی به اسم انجدان وجود دارد. این روستا در منطقه‌ای کوهستانی است و دو کوه برف شاه و کوه چشمه در پیرامون آن قرار گرفته‌اند و غارهای زیادی نیز در مجاورت این روستا قرار دارد.
آب و هوای خوب و مطبوع و وجود چشمه‌سارها، این روستا را به مکانی دلپذیر برای تفریح و استراحت تبدیل کرده است، به نحوی که بسیاری از شهرهای اطراف آخر هفته را در این روستای خوش آب و هوا می‌گذرانند.
فاصله انجدان تا شرق اراک ۳۷ کیلومتر است و ۲۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این روستا بعد از قرن ۹ قمری خاستگاه نویسنده‌ها و ادیبان زیادی بوده است که تعدادی از آنها از جمله شاه طاهر دکنی، میرزا ابوتراب بیک فرقتی و ملأ داعی انجدانی هستند.
روستای انجدان جمعیت زیادی ندارد، اما با وجود این جمعیت کم در سراسر روستا حسینیه‌ها و مساجد زیادی دیده می‌شود که نشان می‌دهد فرهنگ و مذهب اهمیت زیادی دارد. تعدادی از این مساجد همچون مسجد جامع که قدمت آن به قرن‌های آغازین اسلام بازمی‌گردد و از آثار تاریخی این روستا به شمار می‌رود.
از دیگر آثار تاریخی روستای انجدان بقعه‌های زیبای آن است که از میراث ارزشمند به جای مانده دوره صفوی محسوب می‌شود.
واژه «انجدان» معرب واژه «انگدان» است و قدمت این روستا به بیش از هزار سال پیش بازمی‌گردد. در متون تاریخی از آن به عنوان «انکوره» و «انغوزه» نیز نام برده شده است.
نام این روستا برگرفته از نام گیاه انگدان است که صمغ آن در این روستا تولید می‌شود و برای صادرات به کشورهای دیگر نیز استفاده می‌شود. نام انجدان در منابع قدیمی به‌صورت‌های انکوان و انکدان نیز آمده است.
چنانکه از منابع برمی‌آید، استفاده از واژه انجدان پس از اقامت امامان اسماعیلی در این محل رواج یافته است، از پیشینه کهن انجدان تا سده هشت قمری، ۱۴ میلادی آگاهی دقیقی به جز سنگ قبرهای یافت شده و اطلاعات محلی در دست نیست.
ناحیه‌ای که امروزه انجدان در آن قرار دارد، در سده‌های نخستین اسلامی (احتمالاً) جزو کوره دوراخور قم بوده است، اما در هیچیک از منابعی که از دوراخور نام برده‌اند، به انجدان یا نامی مشابه آن اشاره نشده است.
این روستا ۱۰ سال است که به روستای برگزیده هدف گردشگری استان مرکزی تبدیل شده و در طول این مدت بسیاری از بناهای تاریخی آن مرمت و بازسازی شده است، از زمانی که روستای انجدان به روستای هدف گردشگری تبدیل شده قیمت زمین‌های آن افزایش پیدا کرده است و عده‌ای از جوانان نیز به این روستا مهاجرت کرده‌اند.
بیشتر اهالی روستا کشاورز و دامپرور هستند و محصولاتی از جمله گردو، بادام و انگور به عمل می‌آوردند. صنایع دستی پر رونق این روستا گلیم‌بافی، قالی‌بافی و منبت‌کاری است که حتی می‌توانید آنها را به عنوان سوغات از اهالی روستا خریداری کنید.
یکی از آئین‌های سنتی این روستا چغچغه‌زنی است که در ایام محرم رواج دارد و حتی در فهرست میراث معنوی کشور نیز ثبت شده است. ایام محرم در این روستا بسیار پر شور برگزار می‌شود و بسیاری از شهرهای اطراف برای شرکت در مراسم ویژه خود را به این روستا می‌رسانند.
غارهای بزرگ و کوچک زیادی در روستای انجدان وجود دارد که علاقه‌مندان به غارنوردی از آنها دیدن کنند. غار گیوه‌کش، غار کبوتر، غار آسیلی و غار طاق رجه از غارهای معروف این روستا است.
چشمه‌های زیادی در اطراف و داخل این روستا وجود دارد که طراوت و شادابی خاصی را به باغ‌ها و کوچه‌های روستا داده است. در بسیاری از کوه باغ‌ها مسیری از جریان آب وجود دارد که جذابیت باغ‌های اطراف را دوچندان کرده است.
این روستا موزه مردم‌شناسی نیز دارد و علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید و تماشای اشیای تاریخی و فرهنگی که با سبک زندگی و فرهنگ مردم مرتبط است، به این موزه بروند. بر اساس نقل قول‌های گوناگون روستا در حمله مغول‌ها به ایران به شدت آسیب دید و مردم برای فرار از گزند مغول‌ها در زیر روستا نقب حفر کردند و در زیر زمین مشغول به کار شدند.
قدمت این روستا را بیش از هزار سال تخمین زده‌اند. سنگ قبری نیز در یکی از قبرستان‌های این روستا به دست آمده که متعلق به نوه سلمان فارسی است. در این سنگ اشاره به انجدان اصفهان شده است.
شهر اراک قدمتی ۲۰۰ ساله دارد و در گذشته زیر نظر اصفهان اداره می‌شده است و در منطقه روستای دیگری به این نام وجود ندارد. این احتمال است که سلمان فارسی زاده این روستا بوده و از اهالی این روستا محسوب می‌شده است؛ این سنگ قبر هم‌اکنون در موزه حمام چهار فصل اراک نگهداری می‌شود.
با در نظر گرفتن این واقعیت، احتمالاً قدمت این روستا به قبل از اسلام باز می‌گردد.
افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان حداقل بگیر/کمترین حقوق آن ها ۱۰ میلیون تومان می شود